Eğitim İhtiyaç Analizi Birinci Tur Araştırma Raporu Tamamlandı

Türkiye’de kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarıyla ilgili gerçekleştirilen geçmiş araştırmalar incelendiğinde, bu çalışmaların genellikle küçük örneklem grupları üzerinde yürütülen araştırmalar olduğu dikkati çekmektedir (Mevcut Durum Analizi Raporu, 2020). Oysa Türkiye’de kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının mevcut durumuna ilişkin büyük resmi görebilmek için büyük örneklem grupları üzerinde kapsamlı araştırmalara ihtiyaç vardır. İşte bu araştırma ile bu eksikliğin giderilmesi amaçlanmıştır.

Eğitim İhtiyaç Analizi (EİA) araştırmasından önce yöneticiler ve öğretmenlerin bütünleştirme-kaynaştırma yeterliklerine ilişkin veri toplayıp, mevcut durumu ve yaşanan zorlukları tespit etmek amacıyla gerçekleştirdikleri, Eğitim İhtiyaç Analizi (EİA) birinci tur araştırma raporu 20/05/2020 tarihinde tamamlandı. Araştırmada Türkiye’de kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının mevcut durumu 81 ilden elde edilen verilerle analiz edildi. Araştırma çerçevesinde; öğretmenlerin bütünleştirici eğitime ilişkin yeterlilik düzeyi, bu yeterliliklerin cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, çalışılan okul türü ve kademesi, mesleki pozisyon, meslekte çalışma yılı gibi demografik değişkenlere göre farklılıkları, kaynaştırma/ bütünleştirme uygulamalarına ilişkin görüşleri ve okullarda kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının istenen düzeyde sunulmasını engelleyen olası etkenler gibi sorulara cevaplar arandı. 

Araştırma evreni tüm Türkiye’de örgün eğitim yapan kamu okullarında çalışan idareci ve öğretmenlerden oluşmuş ve anket çalışmasına 81 ilden seçilen 7337 okulla 39331 öğretmen katılmıştır. Çalışmaya katılanların %61,1’i kadınlardan, %38,9’u ise erkeklerden oluşmuştur.

Anket sonuçlarına göre, katılımcıların mevcut bütünleştirme-kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri özetlenecek olursa, öğretmenlerin çok büyük bir bölümüne göre okullarda veya özel eğitim sınıflarında kaynaştırma uygulamaları yönetmelikte olduğu gibi yerine getirilmekte, ayrıca kaynaştırma ve özel eğitim sınıflarında okuyan öğrencilere eğitimde eşit hak ve fırsatlar sunulmaktadır.

Bu olumlu değerlendirmelere karşın, katılımcıların bir kısmına göre özel eğitim öğretmeni sayısında yetersizlikler tespit edilmekte ve destek eğitim odaları mekân olarak çocuklara çekici gelmemektedir, mevcut uygulamalar kaynaştırma öğrencilerini akranlarıyla yeterince bütünleştirememekte, öğretmenler BEP (Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı) hazırlama konusunda yeterli bulunmamakta ve BEP’ler çoğu zaman bireysel ihtiyaca göre hazırlanmamaktadır.

Bununla beraber, öğretmenlerin bir kısmı tanı alan öğrenciler hakkında öğretmenleri bilgilendirme işinin kısmen aksadığı, bazı velilerin tanılama süreçlerine müdahale ettiği, eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinin uzun sürdüğü, destek eğitim odalarının yetersiz olduğu, BEP komisyonlarının aktif çalışmadığı görüşündedir.

Raporun tamamına www.begep.org adresinden ulaşabilirsiniz.